Hoppa yfir valmynd

"Rekstrarleg hagkvæmni og umhverfisvitund fara saman," segir Eggert Benedikt Guðmundsson

Loftslagsvegvísir sjávarútvegsins

Eggert Benedikt Guðmundsson er forstöðumaður Grænvangs, sem ásamt sjö atvinnugreinafélögum kynnti nýlega Loftslagsvegvísi atvinnulífsins. Vegvísinum er ætlað að styðja við markmið íslenskra stjórnvalda um kolefnishlutlaust Ísland árið 2040. Atvinnugreinar landsins, þar með taldar sjávarútvegur og bændasamtökin, tóku höndum saman og unnu loftslagsvegvísinn í þeim tilgangi að veita yfirsýn yfir núverandi stöðu og setja

loftslagsaðgerðir í stærra samhengi. Markmiðið er að auðvelda atvinnulífi og stjórnvöldum að finna í sameiningu aðgerðir, hvata, ívilnanir og fleira sem styðja við loftslagsaðgerðir íslensks atvinnulífs. Við heyrðum í Eggerti og báðum hann að segja okkur frá Loftslagsvegvísinum og þá einkum þeim hluta er snýr að sjávarútvegi.

Sjávarútvegurinn hefur náð einstökum árangri

,,Í ljósi mikillar áherslu og vilja til að efla grænar lausnir og minnka útblástur gróðurhúsalofttegunda þá blasti við að atvinnulífið og stjórnvöld yrðu að taka höndum saman og Grænvangur var einmitt stofnaður í því skyni,“ sagði Eggert.

,,Út frá sjónarhóli sjávarútvegsins er þetta sérstaklega áhugavert. Sjávarútvegurinn hefur dregið úr losun fiskiskipa gróðurhúsalofttegunda um 36% frá árinu 2005 sem er einstakt.Þetta er jákvæð afleiðing af tveimur þáttum. Annars hefur fiskveiðistjórnunarkerfið, sem var tekið upp um svipað leyti, gert sjávarútvegsfyrirtækjum kleift að stýra veiðum á hagkvæman hátt með fækkun skipa og lækkun kostnaðar, m.a. með minni olíunotkun. Samhliða voru fiskistofnar byggðir upp sem gerir veiðina auðveldari. Með þessu verður olíunotkun á hvert veitt kíló mun lægri. Hins vegar hafa nýsköpun og framfarir í hönnun skipa og veiðarfæra skipt miklu máli. Þar má nefna lögun skipsskrokka þannig að viðnám þeirra í sjónum er minna, betri skrúfubúnað auk betri nýtni vélanna sjálfra. Þróun veiðarfæra hefur minnkað viðnám og gert þau léttari. Það sem er sérstaklega skemmtilegt er að allt þetta er gert á forsendum sjávarútvegsins sjálfs og er drifið áfram af hagrænum hvötum. Þetta eru góðu fréttirnar sem er afskaplega gaman að segja frá.“

Orkuskipti og fjárfestingarhvatar

Það liggur fyrir að orkuskipti í sjávarútvegi verða flókin. Það er engin augljós leið í augnablikinu en menn eru að huga að lausnum segir Eggert ,,Hvort það verður vetni, lífdísill, ammoníak, metanól eða hreinlega rafmagn vitum við ekki. Það á allt eftir að skýrast og þróast, en væntanlega verður um blöndu af mismunandi lausnum að ræða.“ Í vegvísinum er fjallað um fjárfestingarhvata sem hvetja fyrirtæki til fjárfestinga í orkuskiptum. Um þá segir Eggert: ,,Margar af þeim fjárfestingum, sem þarf að ráðast í, geta verið dýrar og auk þess áhættusamar þannig að út frá arðsemissjónarmiðum fyrirtækja verða þær ekki réttlætanlegar. Hér þarf því að horfa til hvata og samstarfs milli sjávarútvegs og stjórnvalda. Sjávarútvegurinn vill að sjálfsögðu leggja sitt af mörkum til að hægt verði að uppfylla þau markmið sem stjórnvöld hafa sett landinu. Eitt af því sem bent er á í vegvísinum er að gjöld, eins og kolefnisgjald sem lagt er á sjávarútveginn, verði nýtt til stuðnings við orkuskiptin og þróun grænna lausna. Það getur verið ljómandi fjárfesting fyrir samfélagið. Oft getur þetta verið eins og hænan og eggið. Það þarf að koma lausnum í víðtæka notkun til þess að gera þær viðráðanlegar, en kostnaður og áhætta í byrjun geta verið óyfirstíganleg. Það getur verið erfitt að réttlæta fjárfestingarnar til skamms tíma en til langs tíma fela þær í sér mikinn ábata fyrir samfélagið.“

Lög, reglugerðir og skattlagning mega ekki þvælast fyrir

Stjórnvöld setja lög og reglur, m.a. um stærð skipa, veiðisvæði og fleira auk þess að leggja á skatta. Í vegvísinum er bent á að lög og regluverk stjórnvalda megi ekki hindra orkusparnað og framþróun. Í núgildandi lögum er hins vegar að finna ákvæði sem koma í veg fyrir að sparneytnustu leiðir séu farnar í hönnun skipa. Hvernig sér Eggert fyrir sér að leysa úr þeim málum? ,,Við vitum að stjórnvöldum er alvara í því að minnka útblástur gróðurhúsalofttegunda. Það er afar mikilvægt að það fari fram samtal sjávarúvegsins og stjórnvalda um þessi mál. Starfsfólk í sjávarútvegi og tengdum greinum hefur mikla þekkingu á greininni sjálfri og tækninni, sem nýta þarf við setningu laga og reglugerða. Það er því algerlega augljóst í mínum huga að samstarf og samtal stjórnvalda og sjávarútvegsins er lykilatriði í því að losa um og fella niður lög og reglugerðir sem hindra vegferð okkar í átt að minni kolefnisútblæstri.“

En það eru ekki bara að lög og reglugerðir þvælast fyrir. Skattar hafa nefnilega áhrif líka. Það var þannig að þegar Vinnslustöðin hf. lét byggja Breka VE þá var aðalforsenda nýsmíðinnar olíusparnaður upp á 150 milljónir króna á ári vegna stærri, hæggengari og hagkvæmari skrúfu. Af þessum 150 milljóna sparnaði fer 33% í hærra veiðigjald á greinina, eða 50 milljónir króna. Skattar hafa einfaldlega áhrif á hegðun fyrirtækjanna. Hverju svarar Eggert þessu?

,,Þetta eru hlutir sem þarf að taka á. Vegvísirinn er byrjun á löngu ferðalagi og til að hefja umræðu. Um slík sértæk dæmi var ekki fjallað í vinnunni. En það má segja stjórnvöldum til hróss að þau eru einlæg í ásetningi sínum um græna framtíð. Þau hafa lýst sig reiðubúin til að ryðja úr vegi sköttum, lögum og reglugerðum sem leiða til neikvæðra hvata og hindrunum af þeim toga sem þú ert að lýsa þarna. Hér reynir á samstarf og samtal eins og ég hef áður nefnt. Það mega ekki vera til ,,latar“ í kerfinu sem letja fólk og fyrirtæki til nauðsynlegra framfara í baráttunni við hlýnun jarðar og skynsamlega umhverfisvernd.“

Óvissa um stjórn fiskveiða

En er óvissa og sífelld umræða um stjórn fiskveiða ekki einn af þessum lötum í kerfinu? Hún skapar óvissu og letur fyrirtæki í sjávarútvegi til fjárfestinga, þar á meðal þeirra sem leiða til minnkunnar á útblæstri gróðurhúsalofttegunda. Hvernig sér Eggert þetta fyrir sér: ,,Aðalatriðið er að rekstrarumhverfið sé þannig úr garði gert að eðlilegir hvatar stýri þróuninni í rétta átt. Rekstrarleg hagkvæmni og umhverfisvitund geta og eiga að fara saman. Samstarf sjávarútvegsins og stjórnvalda er því lykilinn að árangri hér sem víðar,“ sagði Eggert að lokum.

Greinin birtist í prentútgáfu Bændablaðsins. fimmtudaginn 8.júlí 2021 og á vefnum 13.júlí 2021.

Höfundur er Sigurgeir B Kristgeirsson, búfræðingur og framkvæmdastjóri Vinnslustöðvarinnar hf. í Vestmannaeyjum.

Aðrar fréttir

card thumbnail
Átta fyrirtæki héldu framlagi Íslands á lofti í Bakú

Átta fyrirtæki skipuðu viðskiptasendinefnd Íslands á COP29 sem fram fór í Baku í Aserbaíjan dag...

27. nóvember 2024
Guðlaugur Þór Þórðarson, umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra og Nótt Thorberg, forstöðumaður Grænvangs.
Ný nálgun á samstarf atvinnulífs og stjórnvalda í loftslagsmálum með þjónustusamningi við Grænvang

Guðlaugur Þór Þórðarson, umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra, undirritaði á Umhverfisþingi í...

5. nóvember 2024
card thumbnail
Viljayfirlýsing um aukið samstarf milli Grænvangs og State of Green

Grænvangur og State of Green undirrituðu í dag viljayfirlýsingu um aukið samstarf þeirra á mill...

10. október 2024
card thumbnail
Forseti Íslands verður verndari Grænvangs

Halla Tómasdóttir, forseti Íslands, hefur þekkst boð um að verða verndari Grænvangs.

9. október 2024
card thumbnail
Umsóknarfrestur um þátttöku í viðskiptasendinefnd Íslands á COP29 rennur út 31. maí nk.

Nú styttist í að umsóknarfrestur fyrir umsóknir um þátttöku í viðskiptasendinefnd á COP29 renni...

22. maí 2024
card thumbnail
Kynningarfundur um viðskiptasendinefnd Íslands á COP29

Grænvangur býður á opinn kynningarfund um viðskiptasendinefnd Íslands á COP29 þann 7.maí kl. 8:...

6. maí 2024
card thumbnail
Opnað hefur verið fyrir umsóknir um þátttöku í viðskiptasendinefnd Íslands á COP29

Fulltrúar úr íslensku atvinnulífi hafa undanfarin ár sótt ráðstefnuna með það að markmiði að sæ...

23. apríl 2024
card thumbnail
Árangursrík þátttaka atvinnulífs á Loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna COP28

Öflugur hópur átján fyrirtækja úr íslensku atvinnulífi tók þátt á Loftslagsráðstefnu Sameinuðu...

19. desember 2023
card thumbnail
Ísland aðili að alþjóðlegu kolefnisáskoruninni

Í nýliðinni viku á COP28 aðilarríkjaráðstefnu Sameinuðu þjóðanna staðfesti, Guðlaugur Þór Þórða...

11. desember 2023
card thumbnail
Íslenskar lausnir í brennidepli í erlendum fjölmiðlum  

Á hverju ári stendur Grænvangur, undir merkjum Green by Iceland, í samstarfi við Íslandsstofu f...

22. nóvember 2023
card thumbnail
Tvær vikur í COP28

Í gær, 15. nóvember 2023 bauð Grænvangur, í samstarfi við Umhverfis, Orku og Loftslagsráðuneyti...

16. nóvember 2023
card thumbnail
Sextán íslensk fyrirtæki sækja Lofslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna 2023

Loftslagsráðstefna Sameinuðu þjóðanna, COP28, fer fram í arabísku furstaveldunum 30. nóvember t...

13. nóvember 2023
card thumbnail
Eftirspurn eftir grænni orku fer sívaxandi í heiminum  

Þróunin er ör og því er ljóst að eftirspurn eftir grænni orku mun aukast umtalsvert á næstu áru...

13. nóvember 2023
card thumbnail
Íslenskt atvinnulíf á Lofslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna 2023

Loftslagsráðstefna Sameinuðu þjóðanna, COP28, fer fram í arabísku furstaveldunum 30. nóvember t...

9. júní 2023
card thumbnail
Fræðsluferð til Noregs

Í lok apríl fór Grænvangur í velheppnaða fræðsluferð til Noregs

5. maí 2023
card thumbnail
Ársfundur Grænvangs 2023 - Streymi

Upptaka af ársfundi Grænvangs sem fór fram 21. mars 2023

24. mars 2023
card thumbnail
Vettvangs- og fræðsluferð til Noregs

Grænvangur stefnir á vettvangs- og fræðsluferð til Noregs til að fræðast um hagnýtingu vinds da...

9. mars 2023
card thumbnail
Dagskrá ársfundar Grænvangs 2023

Ísland 2040 - Ný hugsun í breyttum heimi. Ársfundur Grænvangs 2023 fer fram í Grósku 21. mars f...

6. mars 2023
card thumbnail
Ísland 2040 - Ný hugsun í breyttum heimi

Ársfundur Grænvangs 2023 fer fram í Grósku 21. mars frá klukkan 13 til 15 - taktu daginn frá!

21. febrúar 2023
card thumbnail
Sandra Rán nýr liðsmaður Grænvangs

Nýr verkefnastjóri innlends samstarfs hefur störf í byrjun árs 2023. Við fögnum öflugum liðsman...

20. desember 2022
card thumbnail
Með vind í seglum til Danmerkur

Alls tóku 37 aðilar frá Íslandi þátt í viðburði á vegum State of Green í Danmörku þar sem vindo...

14. desember 2022
card thumbnail
Opnun sendiráðs í Póllandi

Forstöðumaður Grænvangs var viðstaddur opnun sendiráðs Íslands í Varsjá ásamt nokkrum aðilum hé...

1. desember 2022
card thumbnail
Ísland á loftslagsráðstefnunni COP27

Íslensk nýsköpun á sviði loftslagsmála var áberandi í hópi íslensku fyrirtækjanna sem sóttu COP...

22. nóvember 2022
card thumbnail
Sendinefnd til Slóvakíu

Grænvangur sótti á dögunum Slóvakíu heim ásamt forseta Íslands, Guðna Th. Jóhannesson og öflugr...

27. október 2022
card thumbnail
Jarðvarmi aðalmálið í haust

Mikill áhugi var á þekkingu Íslendinga, sérstaklega á sviði húshitunar á European Geothermal Co...

24. október 2022
card thumbnail
Grænar lausnir í brennidepli á loftslagsráðstefnu í Washington

Green by Iceland og sendiráð Íslands í Bandaríkjunum stóðu fyrir ráðstefnunni Our Climate Futur...

29. september 2022
card thumbnail
Starfshópur vindorku kallar eftir sjónarmiðum fyrir 30. september

Hvatt er til þess að sem flestir setji fram skoðanir sínar um nýtingu vindorku og tengd atriði.

21. september 2022
card thumbnail
Verkefnastjóri fyrir innlent markaðsstarf Grænvangs

Við leitum að öflugum verkefnastjóra til að leiða verkefni um innlent samstarf á vegum Grænvang...

16. september 2022
card thumbnail
Grænvangur býður Nótt velkomna til starfa

Nótt Thorberg hefur tekið við sem forstöðumaður Grænvangs

1. september 2022
card thumbnail
Kynningarfundur um nýsköpunarstyrki EIC

Þann 19. maí nk. stendur Rannís, ásamt EEN, SSP, SI, Evris og Grænvangi, fyrir kynningarfundi í...

18. maí 2022
card thumbnail
Loftslagsmót 2022

Loftlagsmótið, vettvangur fyrir fyrirtæki og aðra aðila í nýsköpun, fer fram þann 4.maí næstkom...

22. apríl 2022
card thumbnail
Samhent átak lykillinn að árangri

Á ársfundi Grænvangs ræddu stjórnvöld og atvinnulíf samvinnu á sviði loftslagsmála

12. apríl 2022
card thumbnail
Ársskýrsla Grænvangs 2021

Ársskýrsla Grænvangs fyrir árið 2021 er nú aðgengileg hér á vefnum.

5. apríl 2022
card thumbnail
Ársfundur Grænvangs

Samstíga á árangursríkri loftslagsvegferð - þáttur atvinnulífsins í orkuskiptum Íslands

24. mars 2022
card thumbnail
Ársfundur Grænvangs - taktu daginn frá!

Þér er boðið á ársfund Grænvangs, samstarfsvettvangs atvinnulífs og stjórnvalda um loftslagsmál...

8. mars 2022
card thumbnail
Carbon Recycling International taka þátt í öflugu starfi Grænvangs

Carbon Recycling International (CRI) hefur gengið í lið bakhjarla Grænvangs, samstarfsvettvangs...

18. febrúar 2022
card thumbnail
Af góðum hug koma góð verk

Árið 2021 var viðburðarríkt á sviði loftslagsmála. Víðast hvar í samfélaginu mátti greina aukna...

18. janúar 2022
card thumbnail
Hagar bætast við bakland Grænvangs

Hagar hafa gerst bakhjarlar Grænvangs, samstarfsvettvangs stjórnvalda og atvinnulífs um loftsla...

20. desember 2021
card thumbnail
Kapphlaup að kolefnishlutleysi

Í aðdraganda Loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna í Glasgow 2021 býður Breska sendiráðið á Ísl...

20. október 2021
card thumbnail
Krón­prins Dana kynnti sér Græna framtíð

Friðrik krónpins Dana heimsótti í gær margmiðlunarsýninguna Græna framtíð.

14. október 2021
card thumbnail
Græn framtíð lítur dagsins ljós

Samkomulag um fjármögnun Grænvangs til næstu fimm ára

21. september 2021
card thumbnail
Hringrásarhagkerfið – hlutverk okkar í að minnka sóun

Hvernig er hægt að stuðla að ábyrgri framleiðslu og neyslu þegar kemur að matvælum, fatnaði, by...

3. september 2021
card thumbnail
Engar samgöngur eftir áratug?

Skýrsla Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar, sem kom út í dag, er afdráttarlaus.

9. ágúst 2021
card thumbnail
Loftslagsvegvísir atvinnulífsins - samvinna, orkuskipti og nýsköpun

Nýsköpun og fjárfesting á öllum sviðum atvinnulífsins eru mikilvægar forsendur árangurs í lofts...

28. júní 2021
card thumbnail
Loftslagsvegvísir atvinnulífsins

Í dag var nýr Loftslagsvegvísir atvinnulífsins gefinn út og kynntur í Húsi atvinnulífsins. 

23. júní 2021
card thumbnail
Loftslagsvegvísir atvinnulífsins - bein útsending

Loftslagsvegvísir atvinnulífsins verður formlega kynntur miðvikudaginn 23.júní kl.15:00 í beinu...

22. júní 2021
card thumbnail
Útflutningur grænna lausna

Eitt stærsta framlag Íslendinga til loftslagsmála er útflutningur hugvits og grænna lausna.

11. júní 2021
card thumbnail
Plastið í atvinnulífinu - öll erindi eru nú aðgengileg á vefnum

Rafrænn viðburður um ábyrga plastnotkun í íslensku atvinnulífi fór fram 26.maí.

31. maí 2021
card thumbnail
Plastið í atvinnulífinu - lærum hvert af öðru og öxlum ábyrgð
17. maí 2021
card thumbnail
Hver verður loftslagsarfleifð okkar kynslóðar?

Íslenskt samfélag hefur sett sér það markmið að verða kolefnishlutlaust árið 2040 og jarðefnael...

7. maí 2021
card thumbnail
Vel heppnað Loftslagsmót 2021

Loftslagsmót fór fram með rafrænum hætti miðvikudaginn 21.apríl og tókst gríðarlega vel til.

26. apríl 2021
card thumbnail
Loftslagsmót – stefnumót um lausnir framtíðarinnar

Grænvangur, RANNÍS og EEN standa  nú fyrir Loftslagsmóti,  í samstarfi við Festu og Atvinnuvega...

16. apríl 2021
card thumbnail
Bill Gates, kófið og loftslagið

„Ísland er í kjörstöðu til að vera í forystu þeirra sem stefna í þá átt sem Bill Gates fjallar...

1. apríl 2021
card thumbnail
Framlag Íslands til Loftslagsvænni framtíðar

Ársfundur Grænvangs 2021 var haldinn 23. mars

24. mars 2021
card thumbnail
Taktu þátt í rafrænu loftslagsmóti 2021

Loftslagsmótið haldið í annað sinn

22. mars 2021
card thumbnail
Er jarðefnaeldsneytislaust Ísland prinsípmál eða pípudraumur?

Á öllum þessum sviðum þarf endurnýjanlega orku, svo um raunveruleg orkuskipti verði að ræða. Ís...

18. mars 2021
card thumbnail
Rafrænn viðskiptafundur Íslands og Tékklands á sviði nýsköpunar og grænna lausna

Íslenskar og tékkneskar tækninýjungar á sviði umhverfis- og loftslagsmála voru kynntar á rafræn...

18. mars 2021
card thumbnail
Íslenskar grænar lausnir kynntar í Evrópu

Íslenskar grænar lausnir voru í forgrunni á vefviðburði sem var haldinn í samstarfi milli sendi...

10. mars 2021
card thumbnail
Vetni – til hvers?

Ísland gæti orðið meðal fyrstu landa heims til að verða alfarið óháð jarðefnaeldsneyti.

14. janúar 2021
card thumbnail
Ís­land leiðandi í græn­um lausn­um með Green by Ice­land

Grænvangur setti enska vefsíðu sína í loftið með rafrænum kynningarviðburði

18. desember 2020
card thumbnail
Íslenskar grænar lausnir og tækifærin erlendis

Eitt stærsta framlag Íslands í loftslagsmálum er útflutningur sérfræðiþekkingar á sviði endurný...

16. desember 2020
card thumbnail
Framlag Íslands í loftlagsmálum

Stærstu áskoranir þjóða heims í loftslagsmálum snúa að orkuskiptum.

9. desember 2020